پاشنه های ترک خورده که به آن شقاق پاشنه نیز می گویند، یک بیماری شایع پا است که می تواند باعث ناراحتی، نازیبایی یا حتی درد شود. ترک پاشنه پا معمولاً از خشکی پوست ناشی می شود و با ضخیم شدن پوست و گاهی با پینه های زرد یا قهوه ای در اطراف لبه پاشنه، همراه هستند.
اغلب، تنها مشکل پاشنه های ترک خورده، ظاهر آنهاست. این ترک های پاشنه جذاب نیستند و می توانند خجالت آور باشند. با این حال در برخی موارد، اگر ترک ها عفونی و عمیق باشند، ممکن است دردناک و همراه با خونریزی بوده و شرایط سختی را ایجاد کنند.
در بیشتر موارد، ترک پاها با پوست بیش از حد خشک، در پاشنه پا و گاهی اوقات در انتهای انگشتان پا شروع می شود. اگر این پوست خشک به روش صحیح ترمیم نشود یا حتی نادیده گرفته شود، به آرامی به ترک هایی تبدیل می شود که با گذشت زمان عمیق تر می شوند و اثرات نامطلوب زیادی ایجاد می کنند.
بر اساس ارزیابی ملی سلامت پا آمریکا در سال 2012، زنان 50 درصد بیشتر از مردان این بیماری را گزارش کردند.
چه عواملی باعث ایجاد ترک پاشنه پا می شود؟
- راه رفتن مداوم روی سرامیک، فرش، موکت و سطوح زبر، از شایع ترین علل ایجاد ترک پاشنه پا می باشد، زیرا وجود پرزهای فرش و موکت و... بر روی پوست پا، باعث تحریک پوست پا و در نتیجه ترک خوردن آن می شود. افرادی که هر روز ساعات زیادی را پا برهنه روی فرش، موکت و… راه می روند، بهتر است از جوراب یا پاپوش استفاده کنند تا تماس کف پا با سطوح سرامیک، فرش یا موکت کمتر باشد.
- گرد و خاک.
- خشکی پوست.
- آب و هوای سرد.
- استفاده از صابون های خشک کننده.
- ایستادن برای ساعت های طولانی در منزل یا محل کار به ویژه روی کف های سخت چوبی یا سرامیکی.
- علل پزشکی (مشکلات گردش خون، دیابت، و وزن اضافی، می تواند باعث گشاد شدن پاشنه پا و شکافتن پوست شود، عدم تعادل هورمونی، بهداشت نامناسب و تغذیه نامناسب.)
تمام این عوامل در ایجاد ترک کف پا موثر هستند و همگی برحسب تجربیاتمان، تا حدودی با آنها برخورد داشته ایم؛ اما در این مقاله به مواردی اشاره می کنیم که شاید کمتر درباره آنها صحبت شده باشد.
الکتریسیته ساکن
یکی از دلایلی که معمولا به آن اشاره نمی شود، وجود الکتریسیته ساکن در کفپوش هاست که باعث ایجاد ترک پاشنه پا می شود.
حتما شما هم گاهی جرقه ناگهانی بین دست خود و دستگیره در را، که پس از راه رفتن روی یک موکت، قالی،سرامیک و سطوح دیگر اتفاق می افتد و چسبیدن ذرات گرد و غبار را بر روی لباس های خود، تجربه کرده اید. مثالهای زیادی می توان برای چنین تجربه ای پیدا کرد. تجربه ای که ناشی از تجمع و تخلیه الکتریسیته ساکن است.
همانطور که اشاره شد یکی از علت‌های شایع ترک پاشنه پا، راه رفتن مداوم روی فرش، موکت، سرامیک و سطوح زبر است. ترک‌هایی که کف پا ایجاد می‌شود، پوست شکاف خورده‌ای است که سطح خارجی پوست (اپیدرمیس) را تحت تاثیر قرار می‌دهد. گفته می شود در حال حاضر بهترین متریال برای کاهش این مشکل، استفاده از سنگ های طبیعی برای کفپوش منازل مسکونی است چراکه، الکتریسیته ساکن سنگ های طبیعی، نسبت به سرامیک، فرش، موکت و کفپوش های معمول، کمتر می باشد.
الکتریسیته ساکن (static electricity) چگونه باعث ایجاد ترک پاشنه پا می شود؟
الکتریسته ساکن با جذب گرد و خاک، بین کف پا و زمین یک تفاوت ولتاژ ایجاد می‌کند. این تفاوت ولتاژ، باعث جذب بیشتر گرد و خاک به سطح پا می‌شود و این باعث از بین رفتن رطوبت طبیعی کف پا و ترکیدن آن می‌شود. همچنین، الکتریسته ساکن باعث ایجاد شارژ الکتریکی در بدن شده که می‌تواند باعث ترک کف پا شود.
کفپوش سنگی چگونه باعث کاهش ترک کف پا می‌شود؟
مسلما بر روی تمام متریال ها ممکن است الکتریسته ساکن وجود داشته و باعث جذب گرد و خاک و سایر ذرات به سطح آنها شود اما اگر سطح کفپوش سنگی صاف و صیقلی و دارای تراکم و سختی مناسب باشد، می تواند به حفظ سلامت پای کاربران کمک کرده و ترک کف پا را کاهش دهد. با این حال، برای بهبود ایمنی و جلوگیری از ترک کف پا، می توان از کفپوش های ضد لغزش و ضد خوردگی نیز استفاده کرد.
پزشکان در مورد استفاده از کفپوش های سنگی برای کاهش ترک کف پاها چه نظری دارند؟
نظر پزشکان در مورد استفاده از سنگ برای کاهش ترک کف پاها ممکن است متفاوت باشد. برخی پزشکان معتقدند که استفاده از سنگ برای کفپوش به دلیل فشار کمتر بر روی پاها و تسهیل در حرکت پاها می‌تواند به کاهش ترک‌های پوستی کمک کند. اما برخی دیگر از پزشکان نیز باور دارند که استفاده از کفپوش سنگین و سخت ممکن است به جای کمک به کاهش ترک‌های پوستی، باعث ایجاد آسیب و صدمات دیگری بر روی پاها شود. در هر صورت، قبل از نصب و استفاده از هرگونه کفپوش، (در صورتی که مشکلات جدی پوستی بر روی پاها دارید)، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
کفپوش آنتی استاتیک چیست؟
کفپوش آنتی استاتیک کفپوشی است که تولید و تخلیه ناگهانی بارهای الکتریکی (الکتریسیته ساکن) را مهار می کند. گرچه بصورت معمول تخلیه ناگهانی الکتریسیته ساکن پدیده ای بی ضرر به نظر می رسد، اما در برخی از محیطها به دلیل وجود دستگاههای الکتریکی بسیار حساس و یا وجود مواد منفجره و قابل اشتعال با حساسیت بالا، تخلیه ناگهانی الکتریسیته ساکن به راحتی می تواند اتفاقات فاجعه باری را رقم زده و یا در عملکرد دستگاهها ایجاد اختلال نماید.
چه فضاهایی به کفپوش آنتی استاتیک نیاز دارند؟
گرچه ممکن است کفپوش آنتی استاتیک، به عنوان یک کفپوش انتخابی در بسیاری از فضاها مورد استفاده قرار بگیرد اما در برخی از صنایع و فضاها، کفپوش آنتی استاتیک به عنوان یکی از اساسی ترین موارد، از نظر ایمنی و عملکردی مورد توجه قرار دارد و استفاده از آن الزامی و حتمی است.
چه فضاهایی نیاز به کفپوش آنتی استاتیک دارند:
- اتاق عمل بیمارستانها به دلیل وجود دستگاههای الکترونیکی بسیار حساس.
- فضاهایی که در آن دستگاههای تصویر برداری مانند دستگاه ام آر آی (MRI) یا سی‌تی‌اسکن (CTSCAN) و ... نصب شده است.
- محل نگهداری مواد منفجره و مهمات
- محل تولید دارو ها و یا انواع ایمپلنتهای جراحی و ...
- محل نگهداری دستگاههای لیزری
- محل نگهداری مواد شیمیایی با قابلیت اشتعال بالا.
- اتاقهای برق، اتاق های کنترل و یا اتاق های نگهداری سرورها و....
چگونه می توان سنگ را آنتی استاتیک (Anti-static) نمود؟
برای ساخت سنگ ضد الکتریسته ساکن، می‌توان از موادی مانند اکسید روی، اکسید تیتانیوم و یا کائولن استفاده کرد. همچنین، با پوشش دادن سطح سنگ با محلول‌های ضد الکتریسته ساکن مانند فرآورده‌های آمینی و یا اسپری‌های ضد الکتریسته ساکن می‌توان از ایجاد بارهای الکتریکی زمینه‌ای جلوگیری کرد.
الکتریسیته ساکن سنگ کمتر است یا سرامیک؟
مقایسه میزان الکتریسته ساکن بر روی سنگ‌ها و سرامیک‌ها، بستگی به خصوصیات مادی و شیمیایی هر کدام دارد. اما به طور کلی، با توجه به اینکه میزان الکتریسیته ساکن سنگ، معمولاً کمتر از کفپوش‌های دیگر است، و سرامیک نیز بعد از سنگ، از دیگر مصالح بهتر و در رتبه دوم قرار دارد، بنابراین استفاده از سنگ و سرامیک، به عنوان کفپوش، با توجه به شرایط خاص هر فضا، ممکن است کمکی در کاهش الکتریسیته ساکن باشد. اما باید توجه داشت که این موضوع همچنان به میزان رطوبت و شرایط جوی و محیطی دیگر بستگی دارد و باید با توجه به شرایط خاص هر محیط، تصمیم‌گیری شود.
جلوگیری از ترک پاشنه پا با استفاده از سنگ ها
- از متریال های مناسب به عنوان کفپوش استفاده کرده و به خواص آنتی استاتیکی آنها توجه داشته باشید. همانطور که اشاره کردیم، در میان متریال های موجود، سنگ طبیعی کمتر از مصالح دیگر، دارای الکتریسیته ساکن است.
- از سنگ پا برای کاهش و از بین بردن تجمع پینه استفاده کنید. برای این منظور از تیغ یا هر شی تیز استفاده نکنید! سنگ پایا پوکه معدنی نوعی سنگ آذرین بیرونی، متخلخل، اسفنجی شکل و زبر است که از سرد شدن گدازه‌های آتشفشانی شکل می‌گیرد. وجه تسمیه سنگ‌پا این است که به دلیل قابلیت بالای سایندگی اش از آن برای زدودن (از بین بردن) لایه‌های سفت و مرده پوست در پاشنه پا استفاده می‌شود.
استفاده از این سنگ به قدمت تاریخ است. ابتدا مردم از آن برای پاک کردن وسایل جرم گرفته و چرب استفاده می‌کردند، بعد وارد صنعت و درنهایت وارد دنیای مد و زیبایی شد. در قرون وسطی مردم به کاربرد این سنگ و پوکه معدنی، پی بردند و برای پاک کردن اشیای جرم گرفته و حتی تمیز کردن منزل از سنگ پا استفاده می‌کردند. اما امروزه از سنگ پا برای از بین بردن بافت‌ها و سلول‌های مرده کف پا استفاده می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم اطلاعاتی را که قبل از انتخاب یک کفپوش مناسب برای پروژه خود نیاز دارید، ارائه داده و نقشی در بهبود شرایط زندگی و سلامت جامعه داشته باشیم و ارائه راهکارهای درمانی و پیشگیرانه موثر را به پزشکان و متخصصان محترم می سپاریم.
بدون دیدگاه