در قلمرو طراحی معماری، مواد کمی دارای جذابیت فریبنده و ظرافت همیشگی سنگ های مرمر (Onyx) هستند. سنگ های مرمر با شفافیت منحصر به فرد، الگوهای چشمگیر و رنگ های غنی خود به انتخابی محبوب برای افزودن حسی از تجمل و پیچیدگی به فضای داخلی ساختمان تبدیل شده اند. در میان طیف وسیعی از طرح و رنگ سنگ های مرمر، آنهایی که در اندازه اسلب برش می خورند بسیار دیدنی و بی‌نظیرند. البته امروز دیگر کمتر کسی در صنف ساختمان از سنگ های مرمر در قطعات کوچک استفاده می کند و بیشتر این سنگ را به صورت اسلب مرمر مشاهده می کنیم. در این مقاله، ویژگی های کیفی و بصری قابل توجه سنگ های مرمر را بررسی می کنیم و به کاربردهای متنوع آنها در دنیای طراحی ساختمان می پردازیم.
مشخصات فنی سنگ اسلب مرمر
مشخصات فنی سنگ مرمر ممکن است بسته به منبع و منطقه استخراج متفاوت باشد اما در ادامه، مشخصات عمومی که معمولاً در صنعت مورد استفاده قرار گرفته را برای شما ذکر می‌کنیم:
| ردیف | مشخصه فنی | مقدار |
| 1 | دانسیته | معمولاً دانسیته سنگ مرمر بین 2.6 تا 2.9 گرم بر سانتیمتر مکعب است. |
| 2 | مقاومت فشاری | مقاومت فشاری سنگ مرمر در حدود 90 تا 120 مگاپاسکال (MPa) قرار می‌گیرد. |
| 3 | مقاومت خمشی | معمولاً مقاومت خمشی سنگ مرمر بین 7 تا 10 مگاپاسکال (MPa) است. |
| 4 | *جذب آب | جذب آب سنگ مرمر در حدود 0.2 تا 0.4 درصد وزنی است. |
| 5 | سختی | سختی سنگ مرمر در مقیاس موس سنگی (Mohs) حدود 6.5 تا 7 است. این به معنای آن است که سنگ مرمر نسبتاً مقاوم در برابر خراشیدگی است و می‌تواند به خوبی در مقابل خراش‌های روزمره مقاومت کند. |
| 6 | شفافیت | یکی از ویژگی‌های بارز سنگ مرمر، شفافیت طبیعی آن است. این سنگ قادر است نور را به خوبی انتقال دهد و در نتیجه، به عنوان یک سنگ دکوراتیو و در پروژه‌های نورپردازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. |
| 7 | الگوها و رنگها | سنگ مرمر در رنگ‌های متنوعی مانند سفید، قهوه‌ای، زرد، قرمز و سیاه یافت می‌شود. همچنین، الگوهای رویایی و خطوط خاصی که در سنگ حضور دارد، آن را از سنگهای دیگر تمایز می‌دهد. |
زیبایی شناسی افسون کننده مرمر:
سنگهای مرمر به دلیل زیبایی مسحورکننده و توانایی تبدیل هر فضا به یک اثر هنری مشهورند. ماهیت شفاف مرمرها به نور اجازه عبور می دهد و درخششی فریبنده ایجاد می کند که نقش و نگاره‌های پیچیده سنگ را برجسته می کند. فرقی نمی‌کند سنگهای مرمر به عنوان میز استفاده شوند یا پانل‌های دیواری یا تزئینات، آنها به فضا حس زیبایی، ظرافت و جذابیت بصری القا می‌کنند.
تاثیرات سنگ مرمر در داخل ساختمان به عنوان نقطه کانونی:
الف- ایجاد نقطه کانونی و جلب توجه: سنگهای مرمر به عنوان قطعاتی نفیس عمل می‌کنند و طراحی لابی‌ها، فضاهای پذیرایی و ورودی‌های بزرگ را ارتقا می‌دهند. ادغام پانل ها یا پارتیشن های مرمر با نور پس زمینه، امکان ایجاد نمایش بصری خیره کننده‌ای را فراهم می کند، جایی که نور از میان سنگ می رقصد، سایه های دلربایی ایجاد می کند و الگوهای منحصر به فرد را برجسته می کند.
ب سطوح مجلل: کانترهای مرمر جلوه‌ای از عظمت را به آشپزخانه‌ها، بارها و حمام‌های مجلل می‌بخشند. به همین دلیل مرمر جزو سنگ های مناسب سرویس بهداشتی به حساب می آید. سطح صاف و صیقلی مرمر، همراه با عمق و شفافیت ذاتی آن، حس غنا و جذابیت ایجاد می کند و این سطوح را به نقاط کانونی در فضا تبدیل می کند.
ج. محیط روشن: شفافیت مرمر کاملاً به ویژگی های نورپردازی کمک می کند. دیوارها، سقف‌ها یا وسایل روشنایی تزئینی با نور پس‌زمینه، درخششی ملایم و گرم ایجاد می‌کنند که فضای رستوران‌ها، هتل‌ها و موسسات سطح بالا را بهبود می‌بخشد. این تداخل نور و سنگ حس پیچیدگی را می افزاید و فضایی فریبنده ایجاد می کند.
تنوع بی انتهای مرمرها:
سنگ های مرمر طیف متنوعی از رنگ ها را ارائه می دهند که از رنگ های سفید بکر گرفته تا رنگ های عمیق و غنی را شامل می شود. این انعطاف پذیری به معماران و طراحان این امکان را می دهد که فضاهای منحصر به فرد و سفارشی را ایجاد کنند که منعکس کننده سلیقه ها و دیدگاه های طراحی فردی است. الگوهای طبیعی و رگه‌های درون سنگهای مرمر این اطمینان را می‌دهد که هیچ دو سنگ نصب شده‌ای مشابه و همانندی ندارد و هر پروژه را به یک اثر هنری واقعاً متمایز تبدیل می‌کند.
سنک مرمر چه نوع سنگی است؟
سنگ مرمر سنگی از خانواده سنگهای آهکی دگرگون شده دارای مقاومت بالا در برابر گرما و سرما می باشد. مرمر همان سنگ تراورتن است که دچار دگرگونی نسبی شده است. وقتی سنگ آهک بر اثر فشار و دما در مدت زمان میلیون ها سال دگرگون می شود شاهد به وجود آمدن سنگی هستیم به نام مرمر.
مواد تشکیل دهنده مرمر کلسیت و آراگونیت است. ریشه یونانی سنگ مرمر Marmoros بوده که معنی درخشان دارد. و در بازارهای بین المللی با نام Onyx شناخته می شود. قابلیت عبور نور و درخشندگی خاص موجب شده مرمر سنگی گران قیمت, لوکس و خاص باشد.
سنگ مرمر سنگی یکدست و دارای استحکام بالاست و به عنوان سنگ بهداشتی نیز قابل استفاده می باشد. قدمت سنگ مرمر به قدمت تاریخ است. مطالعات نشان می دهد از مرمر برای درمان نیز استفاده می شده است.
مصریان و یونانیان باستان معابد خود را با سنگ مرمر می ساختند. علاوه بر هنر معماری از این سنگ در هنر مجسمه سازی بسیار استفاده شده است. میکل آنژ و لئوناردو داوینچی هنرمندان برجسته ایتالیایی دوره رنسانس آثار ارزشمندی از خود بر جای گذاشته اند.
سنگ مرمر یا اونیکس دارای مقاومتی بالا و ساب پذیری فوق العاده است به همین علت بسیار مورد توجه قرار گرفته است. سنگ مرمر وقتی در معرض هوازدگی و نور خورشید قرار می گیرد کدر شده و رنگ خود را از دست می دهد به همین علت مناسب استفاده در فضاهای داخلی ساختمان می باشد.
سنگ مرمر چگونه تشکیل می شود؟
سنگ مرمر یک سنگ دگرگونی است و در زمین‌شناسی به عنوان یک نوع سنگ رسوبی-دگرگونی شناخته می‌شود که از تغییر شکل سنگ دیگری به نام کالسدونی به وجود می آید. کلسدونی شکل میکروکریستالی کوارتز است و مانند سایر انواع کوارتز از دی اکسید سیلیکون (SiO2) تشکیل شده است. از طریق فرآیندهای مختلف زمین شناسی، کلسدونی دچار دگرگونی می شود که منجر به تشکیل سنگ مرمر می شود. سنگ مرمر از ترکیب دو ماده اصلی تشکیل شده است که عبارتند از سیلیس (SiO2) و کربنات کلسیم (CaCO3) یا گچ (CaSO4.2H2O)
فرآیند تشکیل سنگ مرمر
فرآیند تشکیل مرمر از محلول‌های آبی در سیستم‌های آبرفتی یا آبرسانی‌شده شروع می‌شود. ابتدا از محلول‌های آبی که دارای املاح مذاب از جمله سیلیس و کربنات کلسیم یا گچ هستند، سازندگان مرمر تشکیل می‌شوند. این سازندها می‌توانند شکل‌های ریزتر مانند میکروکریستال‌ها یا نانوکریستال‌ها باشند.
سپس به مرور زمان و با فشار و دمای بالا، این سازندها به صورت جامد تبدیل می‌شوند و ماتریس سنگی سنگ مرمر را تشکیل می‌دهند. این فرآیند تشکیل معمولاً در شرایط زمین‌شناسی خاصی اتفاق می‌افتد که شامل ورود سیالات گرم به کانال‌ها و حفرات سنگی، ناهمواری‌های زمین‌شیمیایی، و فعالیتهای آتشفشانی می‌شود.
*کالسدونی :(Chalcedony)این کانی با ترکیب شیمیایی SiO2 (اکسید سیلیسیم) در رنگ های متمایل به آبی و سفید مایل به خاکستری یافت می شود. سختی موس آن 7 – 6.5 و دارای وزن مخصوص 2.64 – 2.58 می باشد. کلیواژ ندارد و سیستم کریستالی آن هگزاگونال و تری گونال است. دارای ضریب شکست نور 1.539 – 1.530 و شکست دوگانه : تا 0.006 می باشد. پدیده چند رنگی ندارد و پدیده فلورسانس آن آبی- سفید است.
کالسدونی از نظر علمی یک مادە معدنی نیست ، بلکه نوعی کوارتز از نوع ریز بلور (Microcrystalline) است و اغلب در ژئود شکل می گیرد و در طیف وسیعی از رنگ ها و طرح های متنوع یافت می شود.
رنگ‌های سنگ مرمر
مرمر خالص، سفید و شفاف بوده ولی به واسطه وجود کانی‌های آهن، آلمینیوم و منیزیوم رنگها و نقش های متنوعی از آن پدید آمده است. یکی از گرانترین مرمر ها، مرمر سفید پاک می باشد که ناخالصی نداشته و سنگی کمیاب، درخشنده، خیره کننده و البته گران می باشد. همان طور که اشاره شد سنگ های مرمر دارای رنگ‌های متنوعی هستند که می‌توان رنگ های سبز، مشکی، لیمویی، زرد، صورتی، سفید، عسلی، رنگین کمان، طلایی، پرتغالی، آبی فیروزه ای و کوکاکولا را نام برد.
چرا سنگ مرمر؟
سنگ مرمر از سنگهای مهم ایران به حساب می آید و همانطور که اشاره شد قابلیت‌های بسیار بالایی در صنعت معماری ایجاد کرده است.
این سنگ پس از فرآوری تبدیل به یک سنگ لوکس و منحصر به فرد می شود و جلوه ای خیره کننده پیدا می کند. از خصوصیات برجسته این سنگ می توان به قابلیت عبور نور اشاره کرد. همانطور که می دانیم نور جایگاه ویژه ای در هنر معماری داشته و نمی توان از آن غافل شد. سنگ مرمر با این قابلیت به خوبی توانسته خود را به متریالی غیر قابل رقابت تبدیل نماید.
به لحاظ زیبایی و جلوه، صیقل پذیری مناسب، مقاومت بالا و تنوع مناسب در طرح و رنگ می توان بدون دغدغه از آن استفاده نمود. در گذشته از مرمر شفاف به عنوان شیشه و وسیله ای برای انتقال نور استفاده می شده است. شبستان زمستانی مسجد جامع اصفهان، حمام گنجعلی خان کرمان و مسجد جامع یزد از نمونه های جالب آن می باشند.
کاربردهای سنگ مرمر (اونیکس)
مرمر جز سنگهای گران قیمت طبقه بندی شده و بیشتر در پروژه های لوکس و مجلل مانند لابی هتل ها و مجتمع های تجاری، دکوراسیون، تابلوها و دیوارهای دارای بک لایت، پله ها و یا حتی مجسمه های خاص استفاده می گردد. این سنگ در سبک مدرن معماری نیز جایگاه ویژه دارد.
مجسمه هرکول، تندیس حضرت داوود، مجسمه پیه تا، نقش‌برجستهٔ مریمِ پله‌ها از آثار میکل آنژ می باشند که با سنگ مرمر طراحی و ساخته شده اند.
بنای تاج محل که به دستور شاه جهان پنجمین امپراتور گورکانی ساخته شد از آثار مهم معماری دنیا می باشد که با سنگ مرمر ساخته شده است.
دروازه اصلی، گنبد مرمری تاج محل، مقبره مرکزی، مناره های ۴۰ متری، حوض کوثر، خوشنویسی هایی که با مرمر سیاه بر روی مرمر سفید اجرا شده است به همراه تزیینات داخلی گسترده چشم هر بیننده ای را به سمت این سنگ زیبا معطوف می کند.
از دیگر شاهکارهای معماری دنیا معبد آرتمیس را می توان نام برد که جز عجایب هفتگانه دنیا به حساب می اید. این بنا که متعلق به امپراطوری یونان است عمدتا با سنگ مرمر ساخته شده است.
جالب است بدانیم شهر عشق آباد پایتخت ترکمنستان به علت استفاده گسترده از سنگ مرمر سفید به شهر مرمرین معروف بوده و در کتاب رکوردهای گینس نیز به ثبت رسیده است.
در ایران از سنگ مرمر سبز در بناهای مذهبی بسیار استفاده شده است.
به علت طرح و نقش های بسیار زیبای سنگ مرمر می توان به خوبی از تکنیک بوک مچ برای اراِئه بهتر بهره برد.
سنگ مرمر در کجا یافت می شود؟
هر جا سنگ تراورتن باشد مرمر نیز در آنجا یافت می شود. جالب است بدانیم از بعضی معادن تراورتن گاها مرمر نیز استخراج می شود. بهترین معادن سنگ مرمر دنیا در ایران و افغانستان قرار دارد و از جهت تنوع رنگ ایران سرآمد تمام کشورهای دنیاست. ایتالیا، ایران و افغانستان، کشورهای آمریکای لاتین از مراکز مهم تامین سنگ مرمر دنیا هستند. ایتالیا با توانمندی بالا در فرآوری سنگ مرمر توانسته است خود را به عنوان مهمترین تولید کننده مرمر دنیا معرفی نماید و منافع گسترده ای از این سنگ برای خود به ارمغان آورد.
جزیره سیسیل و شهر لاتزیو از مراکز مهم معدنی ایتالیا در زمینه سنگ مرمر به شمار می روند. معروفترین استان های ایران در زمینه استخراج سنگ مرمر در خراسان، کرمان، کردستان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی قرار گرفته اند.
انواع سنگ مرمر
انواع سنگ مرمر یا اونیکس معمولا با توجه به رنگ آن مشخص و نامگذاری می گردند. سنگ مرمر سبز که شامل مرمر سبز آب باریک آذر شهر، سنگ مرمر سبز عباس آباد جلفا، سنگ مرمر سبز توران، مرمر پشت و بورق یزد می باشد. مرمر عسلی، مرمر صورتی نقده، مرمر پرتقالی کاشمر، مرمر سیرجان و رفسنجان ، انواع مرمر رنگی، مرمر آبی و مرمر سفید از دیگر مرمرهای ایران به شمار می آیند.
برخی از الزامات نگهداری معمول برای سنگ های مرمر چیست؟
سنگ های مرمر برای حفظ ظاهر و ماندگاری خود نیاز به مراقبت و نگهداری مناسب دارند. در اینجا برخی از الزامات نگهداری معمول برای سنگ های اونیکس آورده شده است:
- تمیز کردن: به طور مرتب سطح سنگ های مرمر را با استفاده از یک پاک کننده سنگ ملایم با pH خنثی یا مخلوطی از آب گرم و یک صابون ملایم و غیر اسیدی تمیز کنید. از استفاده از مواد شیمیایی خشن، پاک کننده های اسیدی یا ابزارهای ساینده که می توانند به سنگ آسیب برسانند، خودداری کنید. به آرامی سطح را با یک پارچه یا اسفنج نرم پاک کنید و کاملا آبکشی کنید تا باقیمانده آن پاک شود.
- پیشگیری از لکه: سنگ مرمر یک سنگ متخلخل است و می تواند مستعد لکه شدن باشد. برای جلوگیری از ایجاد لکه، فورا نشت‌ها را تمیز کنید، به‌ویژه آنهایی که از مواد اسیدی مانند آب مرکبات، شراب یا سرکه ناشی می‌شوند. از قرار دادن اقلام داغ به طور مستقیم روی سطح اونیکس خودداری کنید، زیرا گرمای شدید می تواند باعث تغییر رنگ یا شوک حرارتی شود.
- آب بندی: بسته به نوع اونیکس و تخلخل آن، ممکن است از آب بندی دوره ای برای افزایش مقاومت در برابر لکه بهره مند شود. برای تعیین اینکه آیا سنگ اونیکس خاص شما نیاز به آب بندی و نوع مناسب درزگیر برای استفاده دارد یا خیر، با تامین کننده یا متخصص سنگ مشورت کنید. دستورالعمل های سازنده را برای کاربرد دنبال کنید.
- محافظت: زیر لیوان، بطری یا اجسام داغ از زیر لیوانی، تخته سنگ یا تختخواب برای جلوگیری از تماس مستقیم با سطح اونیکس استفاده کنید. این سنگ را در برابر آسیب فیزیکی و لکه های احتمالی محافظت می کند.
- اجتناب از سایش: اونیکس در مقایسه با سایر سنگ های طبیعی سنگی نسبتاً نرم است، بنابراین مهم است که از مواد ساینده یا ابزارهایی که می توانند سطح را خراش دهند خودداری کنید. اونیکس را با مواد غیر ساینده و نرم تمیز کنید و از استفاده از پاک کننده های ساینده یا پدهای ساینده خودداری کنید.
- بازرسی های منظم: به طور دوره ای سطح اونیکس را برای هر گونه علائم آسیب، مانند ترک، تراشه یا حکاکی بررسی کنید. اگر متوجه هر گونه مشکلی شدید، برای گزینه های مناسب تعمیر یا بازسازی با متخصص سنگ مشورت کنید.
- تعمیر و نگهداری حرفه ای: تعمیر و نگهداری حرفه ای دوره ای برای سنگ های اونیکس خود را در نظر بگیرید. خدمات حرفه ای ترمیم و نگهداری سنگ می تواند به تمیز کردن، جلا دادن و بازیابی درخشندگی سطح اونیکس کمک کند و زیبایی و دوام طولانی مدت آن را تضمین کند.
به یاد داشته باشید، نیازهای نگهداری ممکن است بسته به نوع خاص اونیکس و پرداخت آن متفاوت باشد. همیشه توصیه می شود برای دستورالعمل های مراقبتی خاص متناسب با سنگ اونیکس با تامین کننده یا متخصص مراقبت از سنگ مشورت کنید.
تفاوت سنگ مرمر و مرمریت
| مرمر (Onyx) | مرمریت (Marble) | |
| ترکیب بندی | مرمر نوعی کوارتز کریپتوکریستالی است که از مواد معدنی سیلیس تشکیل شده است. اغلب در نوارها یا لایه های موازی تشکیل می شود. | مرمریت عمدتاً از مواد معدنی کلسیت یا دولومیت تشکیل شده است که هر دو اشکال کربنات کلسیم هستند. معمولاً فاقد ساختار نواری موجود در اونیکس است. |
| سختی (مقیاس Mohs) | 6.5 تا 7 (نسبتا سخت تر) | 3 تا 4 (نرم تر از مرمر) |
| تخلخل | سنگ مرمر به طور کلی متخلخل تر از سنگ مرمریت است، به این معنی که اگر به درستی مهر و موم نشده باشد، تمایل بیشتری به جذب مایعات و لکه ها دارد. | سنگ مرمریت در مقایسه با مرمر تخلخل کمتری دارد، اما اگر مایعات ریخته شده به سرعت تمیز نشوند، همچنان می تواند تحت تأثیر لکه قرار گیرد. |
| شفافیت | سنگ مرمر به دلیل شفافیتش معروف است که به نور اجازه عبور از سنگ را می دهد. این ویژگی به ویژه در صفحات نازک تر و کاربردهای نور پس زمینه برجسته است. | سنگ مرمریت معمولاً شفاف نیست، اگرچه انواع خاصی ممکن است در هنگام نازک بودن و نور پس‌زمینه مقدار کمی شفافیت از خود نشان دهند. |
| تنوع رنگ | سنگ های مرمر در طیف وسیعی از رنگ ها از جمله سیاه، سفید، سبز، قرمز، قهوه ای و زرد موجود هستند. این رنگ ها اغلب در نوارها یا لایه ها ظاهر می شوند و الگوهای منحصر به فردی ایجاد می کنند. | سنگ مرمریت دارای طیف متنوعی از رنگ ها و الگوهای رگه ای است. این می تواند دارای سایه های سفید، خاکستری، بژ، صورتی، سبز و غیره باشد. الگوهای رگه‌بندی بسته به تنوع می‌تواند ظریف یا چشمگیر باشد. |
| جاذبه بصری | مرمر به دلیل زیبایی چشمگیر و ظاهر مجللش ارزش زیادی دارد. شفافیت، رنگ های پر جنب و جوش و الگوهای نواری منحصر به فرد آن را از نظر بصری مجذوب کننده می کند. | سنگ مرمریت به دلیل ظرافت و زیبایی کلاسیک خود مشهور است. الگوهای رگه و تنوع طبیعی در رنگ به مرمریت جذابیت پیچیده و جاودانه می بخشد. |
| کاربردهای رایج | مرمر اغلب برای مقاصد تزیینی مانند میز، پشتی، دیوارهای برجسته و مبلمان سفارشی استفاده می شود. همچنین در جواهرات و اشیاء زینتی محبوبیت دارد. | سنگ مرمریت به طور گسترده ای در معماری و طراحی داخلی استفاده می شود. معمولاً در کفپوش ها، کانترها، اطراف شومینه ها، مجسمه ها و کاربردهای مختلف دیگر یافت می شود. |
| چگالی (g/cm³) | معمولاً بین 2.6 تا 2.7 گرم بر سانتی متر مکعب است. | معمولاً در محدوده 2.5 تا 2.8 گرم بر سانتی متر مکعب قرار می گیرد. |
| طبقه‌بندی زمین شناسی | مرمر به عنوان یک نوع کلسدونی طبقه بندی می شود که نوعی کوارتز ریز کریستالی است. | سنگ مرمریت جزو سنگ های دگرگونی طبقه بندی می شود. |
توجه به این نکته مهم است که این مقادیر و ویژگی ها می توانند بسته به نوع و تنوع خاص مرمر یا مرمریت متفاوت باشند. علاوه بر این، این مقایسه‌های عددی یک نمای کلی ارائه می‌دهند و عوامل دیگری مانند مکان، منبع، و کیفیت سنگ نیز می‌توانند بر خواص و ظاهر هر دو سنگ مرمر و مرمریت تأثیر بگذارند.
در اینجا برخی از جزئیات اضافی در مورد تفاوت های فنی و ظاهری بین مرمر و سنگ مرمریت آورده شده است:
چگالی: مرمر معمولاً چگالی کمتری نسبت به سنگ مرمریت دارد. این بدان معنی است که سنگ های مرمر به طور کلی وزن سبک تری دارند.
مقاومت در برابر حرارت: سنگ مرمریت در مقایسه با مرمر مقاومت حرارتی بهتری دارد. این می تواند دمای بالاتر را بدون آسیب تحمل کند و برای کاربردهایی مانند اطراف شومینه مناسب است.
پرداخت سطح (Finishing): مرمر و سنگ مرمریت را می توان برای دستیابی به سطحی براق و بازتابنده صیقل داد. با این حال، به دلیل شفافیت مرمر، روکش صیقلی می تواند درخشندگی و عمق آن را بیشتر کند.
مشخصات فنی سنگ اسلب مرمر
مشخصات فنی سنگ اسلب مرمر ممکن است بسته به منبع و منطقه استخراج متفاوت باشد اما در ادامه، مشخصات عمومی که معمولاً در صنعت مورد استفاده قرار گرفته را برای شما ذکر می‌کنیم:
| ردیف | مشخصه فنی | مقدار |
| 1 | دانسیته | معمولاً دانسیته سنگ مرمر بین 2.6 تا 2.9 گرم بر سانتیمتر مکعب است. |
| 2 | مقاومت فشاری | مقاومت فشاری سنگ مرمر در حدود 90 تا 120 مگاپاسکال (MPa) قرار می‌گیرد. |
| 3 | مقاومت خمشی | معمولاً مقاومت خمشی سنگ مرمر بین 7 تا 10 مگاپاسکال (MPa) است. |
| 4 | *جذب آب | جذب آب سنگ مرمر در حدود 0.2 تا 0.4 درصد وزنی است. |
| 5 | سختی | سختی سنگ مرمر در مقیاس موس سنگی (Mohs) حدود 6.5 تا 7 است. این به معنای آن است که سنگ مرمر نسبتاً مقاوم در برابر خراشیدگی است و می‌تواند به خوبی در مقابل خراش‌های روزمره مقاومت کند. |
| 6 | شفافیت | یکی از ویژگی‌های بارز سنگ مرمر، شفافیت طبیعی آن است. این سنگ قادر است نور را به خوبی انتقال دهد و در نتیجه، به عنوان یک سنگ دکوراتیو و در پروژه‌های نورپردازی مورد استفاده قرار می‌گیرد. |
| 7 | الگوها و رنگها | سنگ مرمر در رنگ‌های متنوعی مانند سفید، قهوه‌ای، زرد، قرمز و سیاه یافت می‌شود. همچنین، الگوهای رویایی و خطوط خاصی که در سنگ حضور دارد، آن را از سنگهای دیگر تمایز می‌دهد. |
فرآوری سنگ مرمر
فرآوری سنگ مرمر شامل چندین مرحله برای تبدیل مواد خام به محصول نهایی است. در اینجا یک نمای کلی از پردازش معمولی و پرداختهای مختلفی که می توان روی مرمر اعمال کرد آورده شده است:
- استخراج Extraction: بلوک های بزرگ سنگ مرمر با استفاده از ماشین آلات تخصصی در معادن بریده شده و استخراج می شود. سپس این بلوک ها به کارخانه سنگبری منتقل می شوند.
- وکیوم کردن سنگ (بقچه پیچ کردن مرمر): اولین مرحله فرآوری سنگ مرمر بعد از استخراج، مقاوم سازی و یا اصطلاحاً وکیوم کردن آن برای کاهش پرت سنگ است زیرا سنگ مرمرجزو سنگهای شکننده و گرانقیمت است.
- برش بلوک (کوپ سنگ) Block Cutting: در کارخانه سنگبری، بلوک‌های مرمر با استفاده از اره‌های سیم الماسی یا اره‌های باند به ورقه‌هایی با ضخامت‌های متفاوت بریده می‌شوند. ضخامت اسلب ها به کاربرد مورد نظر بستگی دارد. اسلب های مرمر را می توان موج‌دار و بی‌موج برش داد.
- پرداخت سطح Surface Finishing: هنگامی که اسلب های مرمر بریده شدند، برای دستیابی به بافت و ظاهر مورد نظر، تحت عملیات پرداخت سطح قرار می گیرند. پرداختهای متداول برای مرمر عبارتند از:
- پرداخت پولیش Polished Finish: این پرکاربردترین و متداول ترین پرداخت برای مرمر است. سطح صیقلی با استفاده از مواد ساینده به تدریج ریزتر برای ایجاد یک سطح صاف، براق و بازتابنده به دست می آید. پرداخت براق، شفافیت بالا و رنگ‌های زنده سنگ را افزایش می دهد.
- پرداخت مات Honed Finish: این فینیشینگ ظاهری صاف و مات به سطح مرمر می دهد. این کار با ساییدن سطح با پدهای ساینده برای ایجاد یک روکش ساتن مانند و غیر بازتابنده به دست می آید. این روکش می‌تواند ظاهری آرام‌تر و ظریف‌تر به مرمر بدهد.
- سطح برس خورده Brushed Finish: با پرداخت براش، سطح مرمر با برس های سیمی یا پدهای ساینده برس خورده می شود تا ظاهری بافت دار و کمی فرسوده ایجاد شود. این پرداخت می تواند عمق و شخصیت را به سنگ اضافه کند.
- پرداخت چرمی Leathered Finish: روکش چرمی شامل برس زدن سطح با برس هایی با نوک الماس برای ایجاد ظاهری بافت دار و چرم مانند است. این روکش بافت طبیعی و رنگ های سنگ مرمر را تقویت می کند و در عین حال احساسی نرم و لمسی ایجاد می کند.
- پوشش آتش خور Flamed Finish: در یک پرداخت فِلِیم، سطح مرمر در معرض شعله‌های با دمای بالا قرار گرفته و باعث ترکیدن کریستال‌ها می‌شود و سطحی بافت‌دار و ناهموار ایجاد می کند. این پوشش بیشتر برای انواع سنگ های دیگر استفاده می شود و برای مرمر کمتر رایج است.
- کنترل کیفیت و بازرسی Quality Control and Inspection: پس از فرآیند پرداخت، اسلب های مرمر برای هر گونه ناهماهنگی یا نقص بازرسی می شوند. اسلب هایی که استانداردهای کیفی مورد نظر را برآورده می کنند برای پردازش بیشتر انتخاب می شوند یا برای استفاده در کاربردهای مختلف به توزیع کنندگان و سازندگان ارسال می شوند.
توجه به این نکته مهم است که بسته به نوع خاص مرمر و قابلیت‌های پردازش سازندگان و محدودیت برخی پرداخت ها ممکن است فرآوری متفاوت باشد. علاوه بر این، تکنیک‌های تخصصی مانند نور پس‌زمینه را می‌توان روی صفحات مرمر به کار برد تا شفافیت آنها را افزایش داده و جلوه‌های بصری خیره‌کننده ایجاد کند.
به طور کلی، فرآوری و پرداخت اعمال شده روی سنگ مرمر با هدف برجسته کردن زیبایی ذاتی، الگوهای منحصر به فرد و شفافیت آن انجام شده و امکان استفاده از آن را در طیف گسترده ای از کاربردهای تزئینی و معماری می دهد.
مرمر در برابر حرارت و تغییر دما
سنگ مرمر، به طور کلی، می‌تواند در برابر حرارت و تغییرات دما پایدار باشد. با این حال، ویژگی‌ها و پایداری سنگ مرمر در برابر حرارت بستگی به عواملی مانند نوع مرمر، ساختار داخلی سنگ، پردازش و فرآیندهایی که سنگ تجربه می‌کند، دارد. در ادامه به بررسی برخی از نکات مرتبط با پایداری سنگ مرمر در برابر حرارت می‌پردازیم:
- مقاومت به حرارت: سنگ مرمر معمولاً دارای مقاومت به حرارت خوبی است و می‌تواند در دماهای بالا به خوبی عمل کند. این ویژگی به دلیل ساختار معدنی سنگ و محلول شدن کامل کانی‌ها در یک ماتریس استونه‌ای است.
- پایداری رنگ: بسیاری از مرمرها در برابر تغییر رنگ به دلیل اثر حرارتی پایدار هستند. با این حال، تغییرات در رنگ و الگوها ممکن است در صورتی که سنگ در دماهای بسیار بالا قرار گیرد یا تحت تأثیر عوامل شیمیایی قرار بگیرد، رخ دهد.
- انقباض حرارتی: همانطور که در بسیاری از سنگ‌ها رخ می‌دهد، انقباض حرارتی می‌تواند در سنگ مرمر نیز رخ دهد. این به معنای تنش‌ها و تغییر ابعاد سنگ در دماهای بالا است. بسته به ساختار داخلی سنگ و خصوصیات آن، انقباض حرارتی ممکن است تأثیری محدود یا قابل توجهی داشته باشد.
- پردازش حرارتی: در برخی موارد، سنگ مرمر به‌عنوان یک محصول طبیعی ممکن است پس از استخراج و قطعه‌بندی، تحت فرآیندهای پردازش حرارتی قرار بگیرد. این فرآیندها می‌توانند شامل تغییر رنگ، حالت‌دهی و پردازش‌های دیگر باشند. در این موارد، پایداری سنگ مرمر در برابر حرارت باید به‌طور دقیق بررسی شود.
مهم است که در صورت نیاز به استفاده از سنگ مرمر در شرایط حرارتی خاص، با تولیدکنندگان یا کارشناسان مربوطه مشورت کنید تا اطمینان حاصل شود که سنگ مرمر انتخاب شده پایداری لنزدیکی به آن شرایط را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد. همچنین، رعایت نکات نگهداری و دستورالعمل‌های تولیدکننده نیز می‌تواند به حفظ پایداری سنگ مرمر در برابر حرارت کمک کند.
کدام مواد شیمیایی به سنگ مرمر آسیب می زند؟
سنگ های مرمر می توانند به مواد شیمیایی و اسیدهای خاصی حساس باشند و تماس آنها با این مواد باعث آسیب می شود. برخی از مواد شیمیایی و اسیدهایی که می توانند به سنگ مرمر آسیب برسانند عبارتند از:
- پاک کننده های اسیدی: پاک کننده های اسیدی قوی، مانند آنهایی که حاوی اسید کلریدریک (HCl)، اسید سولفوریک (H2SO4) یا اسید فسفریک (H3PO4) هستند، می توانند سطح سنگ های مرمر را حکاکی و تغییر رنگ دهند. این اسیدها می توانند با کربنات کلسیم موجود در مرمر واکنش داده و باعث آسیب قابل مشاهده شوند.
- پاک کننده های قلیایی: به طور مشابه، پاک کننده های قلیایی با سطح pH بالا نیز می توانند به سنگ های مرمر آسیب برسانند. این پاک کننده ها ممکن است حاوی موادی مانند آمونیاک یا هیدروکسید سدیم باشند که می توانند باعث اچ و آسیب به سطح شوند.
- سفید کننده: هنگام تمیز کردن سنگ های اسلب مرمر باید از سفید کننده های خانگی که حاوی هیپوکلریت سدیم (NaClO) است خودداری کرد. سفید کننده می تواند به مرور زمان باعث تغییر رنگ و تضعیف ساختار سنگ شود.
- حلال های قوی: حلال های خشن مانند استون، تولوئن یا الکل های معدنی نباید روی سنگ های مرمر استفاده شوند. این حلال ها می‌توانند رزین ها یا سیلرهای مورد استفاده در سطح سنگ را حل کرده و به ظاهر آن آسیب بزنند.
- پاک کننده های مبتنی بر مرکبات یا سرکه: پاک کننده های مبتنی بر مرکبات یا سرکه ممکن است دارای خواص اسیدی باشند که می تواند به سنگ های مرمر آسیب برساند. در حالی که این مواد به طور کلی ملایم تر از اسیدهای قوی هستند، قرار گرفتن در معرض طولانی مدت یا استفاده مکرر همچنان می تواند باعث آسیب شود.
توجه به این نکته ضروری است که حساسیت سنگ های مرمر به آسیب ممکن است بسته به نوع و کیفیت خاص سنگ و همچنین پرداخت آن (صیقل داده شده یا تراشیده شده) متفاوت باشد. برای اطمینان از طول عمر و زیبایی سنگ مرمر، توصیه می شود از پاک کننده هایی با pH خنثی استفاده کنید که به طور خاص برای سنگ های طبیعی فرموله شده اند و از قرار گرفتن سنگ های مرمر در معرض مواد شیمیایی و اسیدهای خشن خودداری کنید.
کدام سنگ های مرمر در برابر عوامل شیمیایی مقاومت بیشتری دارند؟
برای مقاومت در برابر مواد شیمیایی، مرمر با ساختاری بسیار چگال و بدون ترک‌ها و جوش‌ها مناسب است. در اینجا تعدادی از سنگ های مرمر که به طور عمومی برای مقاومت در برابر مواد شیمیایی پیشنهاد می‌شوند را ذکر می‌کنم:
- سنگ مرمر سیلیسی (Siliceous Onyx): مرمر سیلیسی که از دانه‌های سیلیکا (SiO2) تشکیل شده است، به طور کلی دارای مقاومت خوبی در برابر بسیاری از مواد شیمیایی است. این شامل اسیدها، بازها و حلال‌های معمول می‌شود.
- مرمر کربناتی (Carbonate Onyx): مرمر کربناتی که شامل کانی‌هایی مانند کلسیت (Calcite) و آراگونیت (Aragonite) است، نیز مقاومت قابل توجهی در برابر بسیاری از مواد شیمیایی از جمله اسیدها و بازها نشان می‌دهد.
- مرمر آلابستر (Alabaster Onyx): مرمر آلابستر که از سیلیکا و گچ (CaSO4.2H2O) تشکیل شده است، به طور عمومی مقاومت خوبی در برابر اسیدها و بازها دارد. با این حال، برخی از اسیدها قادر به حل گچ هستند، بنابراین در مورد استفاده از مرمر آلابستر در برابر اسیدها نیاز به دقت و نگرانی وجود دارد.
- مرمر کریستالی (Crystal Onyx): مرمر کریستالی که از ترکیبی از کریستال‌های کوارتز (SiO2) و گچ (CaSO4.2H2O) تشکیل شده است، دارای مقاومت قابل توجه در برابر مواد شیمیایی است. این شامل اسیدها، بازها و حلال‌های معمول می‌شود.
نشانه های آسیب سنگ های مرمر
- اچ شدن: اچینگ به صورت لکه ها یا علائمی کدر کننده و زبر روی سطح سنگ ظاهر می شود. در اثر واکنش شیمیایی بین سنگ و مواد اسیدی ایجاد می‌شود که منجر به حل شدن یا تغییر سطح سنگ می‌شود. اچ کردن می تواند ظاهر صاف و صیقلی مرمر را مختل کند.
- تغییر رنگ: آسیب به سنگ های مرمر ممکن است باعث تغییر رنگ یا ناهمواری رنگ شود. تغییر رنگ می تواند به صورت تیره شدن، محو شدن یا ظاهر شدن لکه هایی روی سطح سنگ ظاهر شود. این می تواند نتیجه قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، اسیدها یا سایر مواد واکنش دهنده باشد.
- خراش یا خراش سطحی: خراش و خراش روی سطح سنگ های اونیکس می تواند نشانه آسیب باشد. این می تواند به دلیل ضربه فیزیکی یا تماس با مواد ساینده رخ دهد. خراش ممکن است صافی و براق بودن سنگ را مختل کند.
- ترک ها یا تراشه ها: ترک ها و براده ها اشکال شدیدتری از آسیب هستند و معمولاً با چشم غیر مسلح قابل مشاهده هستند. آنها ممکن است به دلیل ضربه، فشار بیش از حد، یا ضعف ساختاری در سنگ ایجاد شوند. ترک ها و تراشه ها یکپارچگی و جذابیت زیبایی شناختی سنگ اونیکس را به خطر می اندازند.
- از دست دادن درخشندگی: اگر سنگ اونیکس کدر به نظر برسد یا فاقد درخشش و درخشندگی خاص خود باشد، ممکن است نشان دهنده آسیب سنگ باشد. از دست دادن درخشندگی می تواند به دلیل حکاکی، سایش سطح، یا تمیز کردن و نگهداری نامناسب باشد.
- فلورسانس: فلورسانس به پیدایش رسوبات سفید و پودری روی سطح سنگ اشاره دارد. زمانی اتفاق می افتد که نمک های محلول در آب درون سنگ به سطح مهاجرت کرده و متبلور می شوند. گلدهی می تواند نشانه ای از آسیب ناشی از رطوبت یا یک مشکل اساسی در نصب سنگ باشد.
اگر متوجه هر یک از این علائم آسیب بر روی سنگ مرمر خود شدید، توصیه می شود با یک متخصص حرفه ای ترمیم سنگ یا یک متخصص مراقبت از سنگ مشورت کنید که می تواند میزان آسیب را ارزیابی کند و روش های تعمیر یا ترمیم مناسب را توصیه کند.
توجه به این نکته ضروری است که قیمت مرمر بسته به این عوامل می تواند به میزان قابل توجهی متفاوت باشد و توصیه می شود برای به دست آوردن اطلاعات دقیق و به روز قیمت انواع سنگ مرمر با تامین کنندگان یا کارشناسان معتبر صنعت سنگ مشورت کنید.
فاکتورهای مهم در انتخاب سنگ مرمر
هنگام انتخاب سنگ مرمر برای یک پروژه، چندین فاکتور مهم وجود دارد که باید در نظر گرفته شود. در اینجا برخی از ملاحظات کلیدی آورده شده:
- کاربرد و استفاده مورد نظر: کاربرد و هدف خاص سنگ مرمر را در پروژه خود تعیین کنید. برای میز، کفپوش، روکش دیوار، یا اشیاء تزئینی، درک کاربرد مورد نظر به شما کمک می کند تا ضخامت، اندازه و پرداخت مناسب سنگ های مرمر را انتخاب کنید.
- رنگ و الگو: رنگ و طرح سنگ های مرمر را در ارتباط با طراحی کلی و زیبایی شناسی پروژه خود در نظر بگیرید. رنگ ها و الگوهایی را انتخاب کنید که ظاهر و احساس دلخواه فضا را تکمیل یا تقویت کنند. شرایط نور و نحوه تعامل مرمر با نور طبیعی یا مصنوعی را در نظر بگیرید.
- شفافیت و روشنایی: اگر مرمر نیمه شفاف را در نظر دارید، میزان شفافیت و نحوه تعامل آن با نور را در پروژه خود ارزیابی کنید. تعیین کنید که آیا می خواهید از نور پس زمینه استفاده کنید تا جذابیت بصری سنگ را افزایش دهید و جلوه ای جذاب ایجاد کنید یا خیر.
- دوام و نگهداری: دوام و نیازهای نگهداری سنگ های مرمر را ارزیابی کنید. عواملی مانند تخلخل، حساسیت به لکه و مقاومت در برابر خراش را در نظر بگیرید. میزان مراقبت و نگهداری را که می خواهید برای حفظ ظاهر مرمر در طول زمان سرمایه گذاری کنید، مشخص کنید.
- بودجه: برای پروژه خود بودجه تعیین کنید و پیامدهای هزینه انواع مختلف مرمر را در نظر بگیرید. برخی از رنگ ها یا الگوهای خاص ممکن است گران تر یا کمیاب تر باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است راحت تر و مقرون به صرفه تر باشند. زیبایی شناسی مورد نظر خود را با محدودیت های بودجه خود متعادل کنید.
- منبع و تامین کننده: یک تامین کننده یا فروشنده سنگ معتبر با سابقه تهیه سنگهای مرمر با کیفیت بالا را انتخاب کنید. اطمینان حاصل کنید که آنها در زمینه فروش سنگ های خود اخلاقی و حرفه ای عمل می‌کنند و می توانند اطلاعاتی در مورد منشاء، گواهینامه و اصالت سنگ ها ارائه دهند.
- نمونه ها و بازرسی بصری: در صورت امکان، نمونه هایی از سنگ های مرمر را درخواست کنید تا ظاهر، رنگ، طرح و کیفیت آنها را شخصاً ارزیابی کنید. یک بازرسی بصری برای ارزیابی شفافیت سنگ، پرداخت سطح و هرگونه نقص یا عیوب قابل مشاهده انجام دهید.
- مشاوره تخصصی: اگر در انتخاب سنگ های مرمر مطمئن نیستید یا نیاز به راهنمایی دارید، با یک متخصص سنگ، طراح داخلی یا معمار حرفه ای که تجربه کار با مرمر را دارد مشورت کنید. آنها می توانند بینش های ارزشمندی ارائه دهند و به شما کمک کنند تا بر اساس نیازهای پروژه و نتیجه دلخواه خود تصمیمات آگاهانه بگیرید.
با در نظر گرفتن دقیق این عوامل، می توانید سنگ های مرمر را انتخاب کنید که با چشم انداز، عملکرد و بودجه پروژه شما هماهنگ باشد و در عین حال از موفقیت و رضایت کلی طراحی خود اطمینان حاصل کنید.
نتیجه
در دنیای سنگ های ساختمانی، سنگ های مرمر به عنوان شاهدی بر مهارت هنری طبیعت هستند. شفافیت فریبنده، الگوهای قابل توجه و رنگ‌های غنی آنها را به انتخابی مطلوب در میان معماران و طراحانی تبدیل می‌کند که به دنبال القای فضاهای با ظرافت و شکوه هستند. سنگ های اونیکس از قطعات بیان شده تا سطوح نورانی این قدرت را دارند که فضاهای معمولی را به آثار هنری خارق العاده تبدیل کنند. همانطور که ما همچنان به مرزهای طراحی ادامه می دهیم، سنگ های اونیکس بدون شک نمادی جاودانه از پیچیدگی و زیبایی در محیط ساخته شده باقی خواهند ماند.
بدون دیدگاه